Дараах зурагт ургамлын дамжуулах багцыг дүрслэв. Хөрснөөс шингээгдсэн ус, эрдэс бодис ургамалд дээш чиглэлтэй зөөвөрлөгдөхийн тулд бүтцийн аль хэсгээр дамжих вэ?

• A.

  z- модлог (ксилем)-ийн гуурс

• B.

  у- долон (камбий)

• C.

  z- долон (флоэм)-ийн шигшүүрт хоолой

• D.

  х- долон (флоэм)-ийн шигшүүрт хоолой

• E.

  х-модлог (ксилем)-ийн гуурс

Зурагт цусны эсүүдийг дүрсэлсэн ба “M” үсгээр тэмдэглэсэн эсэд тохирох шинжүүдийг сонгоорой.

       1. бөөмтэй                                                                          

       2. бөөмгүй

       3. зээрэнцэг хэлбэртэй

       4. янз бүрийн хэлбэртэй

       5. өнгөгүй

       6. улаан өнгөтэй

       7. хүчилтөрөгч зөөвөрлөх

       8. хамгаалах үүрэгтэй          

• A.

  1, 4, 5, 8

• B.

  1, 3, 6, 7            

• C.

  2, 4, 6, 7           

• D.

  1, 3, 5, 8          

• E.

  2, 3, 6, 7

Таван сурагчийн зүрхний цохилтын тоог ижил зайнд гүйхээс өмнө болон гүйж ирсэн даруйд хэмжиж үр дүнг графикаар харуулжээ. Аль сурагчийн зүрхний цохилтын тоо (пульс) хамгийн бага өөрчлөгдсөн байна вэ?   

• A.

  4

• B.

  1

• C.

  3

• D.

  2

• E.

  5

Лабораторийн шинжилгээний хэвийн үзүүлэлтэнд үндэслэн дараах хариунаас эрүүл   хүний үзүүлэлтийг сонгоорой.                                                                                      

• A.

  1,4

• B.

  1,3

• C.

  2,4

• D.

  2,5

• E.

  3,5

Хүний биеийн зурагт өгөгдсөн “IV” дугаартай ялгаруулах тогтолцооны бүтцийг нэрлэж,  гүйцэтгэх үүрэгтэй нь зөв харгалзуулсан хувилбарыг олно уу.      

• A.

  IV-5-d

• B.

  IV-2-e

• C.

  IV-3-a

• D.

  IV-4-c 

• E.

  IV-1-b

Бөөрний нефронд шүүгдэх болон эргэн шимэгдэх үйл явцын үр дүнд үүссэн эцсийн шээсний найрлага дахь бодисуудыг зөв илэрхийлсэн мөрийг сонгоно уу.            

• A.

  х  х  √  √  х

• B.

  х  √  √  х  х

• C.

  √  х  х  х  √

• D.

  √ √ х  х √

• E.

  √  х  √  √  х

Хүний биеийн дотоод шүүрлийн булчирхай нь бие махбодын дотоод орчны тэнцвэрийг зохицуулж байдаг. Өгөгдсөн бүдүүвчид тохирох булчирхайн нэр ба үүргийг зөв тодорхойлсон мөрийг сонгоно уу.          

• A.

  дархлааны эсүүдийг боловсруулах, бөөрний дээд булчирхайн тархилаг давхраа

• B.

  цусан дахь глюкозыг хянах, нойр булчирхай

• C.

  бодисын солилцооны идэвхийг зохицуулах, бамбай булчирхай

• D.

  бэлгийн даавар ялгаруулах, өнчин тархи

• E.

  цусан дахь кальцийг бууруулах, бэлгийн булчирхай

Цусан дахь глюкозын хэмжээ өөрчлөгдөхөд хэвийн түвшинг хадгалах зохицуулгыг зөв тодорхойлно уу.                                                                                                              

• A.

  цусан дахь глюкозын түвшин нэмэгдэнэ → нойр булчирхайн α эсүүд өдөөгдөнө → глюкагон ялгарна → илүүдэл глюкозыг гликоген болгон элгэнд нөөцөлнө.

• B.

  цусан дахь глюкозын түвшин нэмэгдэнэ → нойр булчирхайн α эсүүд өдөөгдөнө → инсулин ялгарна → илүүдэл глюкозыг гликоген болгон элгэнд нөөцөлнө.

• C.

  цусан дахь глюкозын түвшин буурна → нойр булчирхайн α эсүүд өдөөгдөнө → глюкагон   ялгарна  → гликогеныг задалж глюкоз үүсгэнэ.

• D.

  цусан дахь глюкозын түвшин буурна → нойр булчирхайн β эсүүд өдөөгдөнө → инсулин ялгарна   → гликогеныг задалж глюкоз үүсгэнэ.

• E.

  цусан дахь глюкозын түвшин нэмэгдэнэ  → нойр булчирхайн β эсүүд өдөөгдөнө → глюкагон ялгарна   → гликогеныг задалж глюкоз үүсгэнэ.

Орчны температураас хамаарч  хүний биеийн температур хэрхэн өөрчлөгдсөн үр дүнг графикаар харуулжээ.  B нөхцөлд хүний биед явагдах өөрчлөлтийг илэрхийлсэн хариуг сонгоорой. 

1.цусны судас өргөснө

2.цусны судас нарийсна

3.хөлс ялгарахаа болино.

4.хөлс ихээр ялгарна.

5.шар үсийг өргөгч булчин суларч үс нална.

6.шар үсийг өргөгч булчин агшиж, үс босно.

• A.

  2, 4, 6              

• B.

  2, 3, 6                 

• C.

  1, 3, 5

• D.

  1, 4, 5               

• E.

  1, 4, 6

Гадны цочруулд хариу үйлдэл үзүүлэх үйл явцыг харуулсан рефлексийн нум (1-4) -ыг зургаар илэрхийлэв. Мэдрэлийн импульс нугасанд хүрэх өгсөх замыг хариуцдаг бүрдэл хэсгүүдийг тодорхойлно уу. 

• A.

  2-эффектор эрхтэн   4-мэдрэхүйн  нейрон

• B.

  2-эффектор    3-хөдөлгөөний  нейрон

• C.

  1-рецептор    3- хөдөлгөөний  нейрон 

• D.

  3- хөдөлгөөний нейрон    4-эффектор эрхтэн

• E.

  1-рецептор    2-мэдрэхүйн нейрон

Дараах өвчнүүдийн алинд нь антибиотик эмчилгээ тохирох вэ?

• A.

  коронавирус     

• B.

  улаан бурхан       

• C.

  салхин цэцэг     

• D.

  сүрьеэ

• E.

  томуу

Халдварт өвчнүүдийн дамжих зам, урьдчилан сэргийлэх аргыг зөв тодорхойлсон хариултыг сонгоорой.        

• A.

  салхин цэцэг  √  √

• B.

  ДОХ  √  √

• C.

  улаан бурхан  √  √

• D.

  сүрьеэ √  √

• E.

  урвах тахал  √  √

Дараах тохиолдлуудаас идэвхгүй дархлааны хэлбэрүүдийн зөв хослолыг олно уу.

• A.

  халдварын эсрэг вакцин тариулах - эхийн хөхний сүүгээр хооллох

• B.

  халдварын эсрэг вакцин тариулах - халдварт өвчин тусаад эдгэрэх

• C.

  эмчилгээний ийлдэс сэлбүүлэх - эхийн хөхний сүүгээр хооллох

• D.

  эмчилгээний ийлдэс сэлбүүлэх - халдварт өвчин тусаад эдгэрэх

• E.

  чөмөг шилжүүлэн суулгах

Дархлааны эсүүдийн төрөл болох “лимфоцит” эсийн онцлогийг нэрлэнэ үү

1. лейкоцитын ихэнх хэсгийг бүрдүүлдэг

2. эсрэг төрөгчийг өвөрмөцөөр таньдаг

3. фагоцитозыг нэг удаа хийгээд үхдэг

4. өвөрмөц дархлааны хариу урвал явуулдаг

5. шимэгч хорхойг устгах чадвартай

• A.

  2, 3

• B.

  2, 4

• C.

  1, 4

• D.

  3, 4

• E.

  1, 5

Мейоз хуваагдлын онцлог шинжүүдийг  нэрлэнэ үү. 

   1. бэлгийн эсийн хуваагдал

2. биеийн эсийн хуваагдал

3. диплойд бүрдэлтэй эс үүснэ

4. гаплойд бүрдэлтэй эс үүснэ

5. 4 төл эс үүснэ

6. 2 төл эс үүснэ               

• A.

  1, 3, 6

• B.

  2, 3, 5

• C.

  1, 4, 5

• D.

  2, 4, 5

• E.

  1, 4, 6

Мейоз хуваагдлын үр дүнд хромосомын ямар бүрдэлтэй, хэдэн төл эс үүсэх вэ? 

• A.

  2n 2n 2n 2n

• B.

  n n

• C.

  2n 2n 

• D.

  n n n n 

• E.

  2n

Эсэд уураг нийлэгжих үйл явцыг загварчлан үзүүлэв. Бүдүүвчийн C, D хэсэгт тохирох хариултыг зөв тодорхойлсон мөрийг сонгоно уу.

• A.

  уураг   транскрипц

• B.

  мРНХ    транскрипц

• C.

  амин хүчил    трансляц

• D.

  уураг   трансляц

• E.

  мРНХ    трансляц

ДНХ-ийн молекулд аденин 20%-ийг  эзлэх бол гуанин хэдэн хувийг эзлэх вэ?

• A.

  80%

• B.

  20%

• C.

  40%

• D.

  30%

• E.

  60%

Зүйл бүхэн бөөмийн хромосомын бүрдэл буюу кариотиптэй. Эрүүл эмэгтэй хүний кариотипийг сонгоорой.

• A.

  23 хос  Х

• B.

  44  Y

• C.

  22 хос  ХХ

• D.

  22 хос  ХY

• E.

  44  Х

Уураг нийлэгжлийн трансляцийн үйл явцыг дүрслэв. мРНХ-ийн дагуу нийлэгжсэн уургийн амин хүчлийн дарааллыг тодорхойлно уу.                                                   

• A.

  мет- вал- ала- глу- тир- про- фен

• B.

  мет- ала- вал- глу- про- тир- фен

• C.

  мет- глу- про- ала- вал- фен- тир

• D.

  мет- про- тир- ала- вал- фен- глу

• E.

  мет- фен- про- глу- вал- тир- ала

   

Байгалийн шалгарлын онцлогт тохирох хариултыг сонгоорой 

• A.

  гадаад орчин нөхцөл  орчны нөхцөлд дасан зохицсон бодгаль үлдэнэ  зүйл үүснэ

• B.

  хүн   хүний хэрэгцээнд харьцангуй зохицсон бодгаль үлдэнэ  үүлдэр, сорт үүснэ

• C.

  хүн  орчны нөхцөлд дасан зохицсон бодгаль үлдэнэ  зүйл үүснэ

• D.

  гадаад орчин нөхцөл  хүний хэрэгцээнд харьцангуй зохицсон бодгаль үлдэнэ  үүлдэр, сорт үүснэ 

• E.

  хүн   орчны нөхцөлд дасан зохицсон бодгаль үлдэнэ  үүлдэр, сорт үүснэ

Эхээс төрөөд 7 хоносон монгол хонины 25 хурганы амьдын жинг  судалж үзэв. Хурганы амьдын жинг хамгийн багаас нь жингийн дарааллаар жагсаан бичиж вариацийн эгнээг гаргав. Хамгийн бага жинтэй хурга 2, хамгийн их жинтэй хурга 3 байсан бол M=xifiN томьёог ашиглан хургануудын дундаж жинг олоорой.

• A.

  4.0 кг       

• B.

  3.5 кг        

• C.

  4.5 кг        

• D.

  3.0 кг              

• E.

  4.20 кг

Улаан цэцэгтэй сарнайг, цагаан цэцэгтэй сарнайтай эрлийзжүүлжээ. 1-3 дугаарт харгалзах сарнайн цэцгийн генотипийг зөв тодорхойлсон мөрийг сонгоорой.

• A.

  Аа   Аа   аа

• B.

  АА   аа   Аа

• C.

  Аа   аа   АА

• D.

  АА   Аа   Аа

• E.

  Аа   аа   аа

Амьд биеийн үйл ажиллагааг ашиглан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйл явцыг биотехнологи гэнэ. Дараах бичил биетнүүдийг биотехнологид ямар зорилгоор ашигладаг болохыг зөв тохируулна уу.                        

• A.

  хемотроп бактер   √   х   х   √

• B.

  хөгц мөөг   √   √   √   х

• C.

  бифидобактер   х   √   x   √

• D.

  хөрөнгө мөөг   х   √   √   х

• E.

  вирус   √   х   √   х

Генийн инженерчлэлийн аргад тохирох өгөгдлийг сонгоорой.                                

• A.

  өсөлт сайтай ургамлуудыг хооронд нь эрлийзжүүлэх

• B.

  бактераас антибиотик гарган авах

• C.

  өсөлтийн дааврын генийг бактерт шилжүүлэн суулгах

• D.

  уламжлалт ургамлуудыг селекцийн аргаар гарган авах

• E.

  амьтны нойр булчирхайнаас инсулин ялган авах

Монгол орны гадаргын усны нөөц багасахад нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг нэрлэнэ үү. 

1. ой мод их хэмжээгээр устгах

2. автомашины хэрэглээ өсөх

3. далайн усны түвшин нэмэгдэх

4. үйлдвэрийн хог хаягдал                                                 

5. дэлхийн дулаарал

6. туйлын мөс хайлах

• A.

  1, 3, 6

• B.

  1, 4, 5

• C.

  2, 3, 5

• D.

  1, 2, 4

• E.

  3, 4, 6

Байгалийн нөөц баялгаас үл шавхагддаг баялгийг сонгоорой.  

1. чулуун нүүрс

2. сансрын нөөц

3. нарны гэрлийн цацраг

4. нарс

5. тахь

6. салхины эрчим хүч

• A.

  2, 3, 5

• B.

  1, 4, 6

• C.

  1, 2, 4

• D.

  2, 3, 6

• E.

  3, 5, 6

Байгаль дахь  нүүрстөрөгчийн эргэлтийн бүдүүвч зургийн (1-4) дугаарт тохирох үйл явцын зөв хувилбарыг сонгоно уу.     

• A.

  амьсгал   задрал   фотосинтез   шаталт

• B.

  амьсгал   фотосинтез   задрал   шаталт

• C.

  фотосинтез   амьсгал   шаталт   задрал  

• D.

  амьсгал   фотосинтез    шаталт    задрал

• E.

  фотосинтез   амьсгал   задрал   шаталт

Тухайн хороонд 0-4 насны 200 хүүхэд, 20-24 насны 150 хүн, 45-49 насны 268 хүн, 60-64 насны 129 хүн амьдарч байгаа судалгаа гарчээ. Энэ нь популяцийн ямар үзүүлэлт вэ?                                                                                                                         

• A.

  популяцийн хүйсийн бүтэц

• B.

  популяцийн зүйлийн бүтэц

• C.

  популяцийн насны бүтэц

• D.

  ᠌популяцийн төлөрхөг чанар

• E.

  популяцийн нягтшил

Говийн баавгай болох Мазаалайн тоо толгойн өөрчлөлтийг графикт харуулжээ. 2008 онд мазаалайн тоо толгойд гарсан өөрчлөлтөд нөлөөлсөн хүчин зүйлийг сонгоно уу.

• A.

  өрсөлдөгч амьтдын тоо цөөрсөн

• B.

  идэш тэжээлийн хүрэлцээ буурсан

• C.

  эзэмшил нутаг тэлсэн

• D.

  шимэгч амьтдын тоо багассан

• E.

  үхэл хорогдол багассан

Хуурай газрын экосистемийн идэш тэжээлийн хэлхээг харуулав. Дараах бүдүүвчид “D” үсгээр тэмдэглэсэн тэжээлийн хэлхээний гишүүнийг нэрлэнэ үү.

• A.

  гуравдагч хэрэглэгч

• B.

  хоёрдогч хэрэглэгч

• C.

  анхдагч хэрэглэгч

• D.

  бүтээгч

• E.

  задлагч

Экосистем дэх идэш тэжээлийн хэлхээний энергийн шилжилтийг сумаар илэрхийлэв. Тэжээлийн хэлхээн дэх энергийн алдагдлыг зөв илэрхийлсэн хариуг сонгоорой

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Амьтны аймгийг ангилал зүйн шаталсан нэгжүүд (хүрээ- анги-баг-овог-төрөл- зүйл)-ийн дагуу ангилан судалдаг. Дараахаас үет хөлтний хүрээнд хамаарах ангиудыг сонгоно уу.                                                                                                                

• A.

  шавж болон хавч хэлбэртний анги

• B.

  шавж  болон шувууны анги

• C.

  хавч хэлбэртэн болон загасны анги

• D.

  олон хөлтөн болон мөлхөгчдийн анги

• E.

  аалз хэлбэртэн болон хоёр нутагтны анги

Дээд ургамлын хүрээнүүдийн харилцан хамаарлыг үзүүлсэн бүдүүвч зургаас 1,2,3 дугаартай тойрогт багтсан шинжийг агуулсан ургамлуудыг зөв тодорхойлно уу.  

• A.

  цэцэгт ургамал    ойм хэлбэртэн    хөвд хэлбэртэн

• B.

  ойм хэлбэртэн    хөвд хэлбэртэн    цэцэгт ургамал 

• C.

  хөвд хэлбэртэн    ойм хэлбэртэн    цэцэгт ургамал

• D.

  хөвд хэлбэртэн    цэцэгт ургамал    ойм хэлбэртэн

• E.

  ойм хэлбэртэн    цэцэгт ургамал    хөвд хэлбэртэн

Бодисууд концентрац ихтэй хэсгээс концентрац багатай хэсэг рүү шилжих үзэгдлийг нэрлэнэ үү

• A.

  тургор

• B.

  плазмолиз

• C.

  осмос          

• D.

  диффуз   

• E.

  деплазмолиз

Эсийн эрхтэнцэрүүдийн үүргийг зөв тодорхойлсон мөрийг сонгоорой.                 

• A.

  фотосинтез явуулах    x    √    √

• B.

  давхар мембрантай   √    √    √

• C.

  уураг  нийлэгжүүлэх   √    √    x

• D.

  энерги ялгаруулах    х    x    √

• E.

  ДНХ агуулна    √    x    √

Янз бүрийн концентрацтай уусмалд ургамлын эсийг дүрэхэд гарах эсийн төлөв байдлын өөрчлөлтийг дүрсэлсэн зургийг ажиглан уг ургамлын эсэд явагдах үзэгдлийг зөв тодорхойлж харгалзуулна уу.                

• A.

  1- A-III,   2- C- II,   3-В-I                  

• B.

  1- C- II,   2-A-III,    3-В-I

• C.

  1- В-I,     2- C- II,   3- A-III           

• D.

  1- A-III,   2- В-I,     3-C- II        

• E.

  1- В- I,    2- A-III,   3- C-II   

Микроскопын бүтцийг ажиглан оптикийн хэсгүүдийг нэрлэнэ үү.  

• A.

  3, 8, 12

• B.

  2, 5, 7

• C.

  1, 3, 4

• D.

  6, 7, 10

• E.

  7, 9, 11

   

Хоёр глюкозын молекул конденсацийн урвалаар нэгдэн дисахар үүсгэв. Үүссэн дисахарын молекулын устөрөгчийн атомын тоо (х)-г  олно уу                      

  С₆ Н₁₂ О₆ + C₆ H₁₂ O₆ → C₁₂ H_(х)O₁₁ + H₂O

• A.

  11

• B.

  21

• C.

  12

• D.

  22

• E.

  10

Шим бодисууд нь бага молекулт нэгдэл (мономер)-ээс бүтэх ба тэдгээр нь хоорондоо нэгдэж макромолекул(полимер)-ыг үүсгэдэг. Дараах бүдүүвч дэх  “1”  дугаарт харгалзах хариуг олоорой.

• A.

  гидроксил бүлэг

• B.

  карбоксил бүлэг

• C.

  радикал бүлэг

• D.

  карбонил бүлэг

• E.

  амин бүлэг