Сурагч нэгэн ургамлын үндэсний хуваагдах бүсийн эсүүдийг микроскопоор судлан, хичнээн тооны эс ямар үе шатанд хуваагдаж буйг тоолжээ.                                       

Митоз хуваагдалд орж буй нийт эсүүдийн хэд нь ганц хроматид агуулж байсан бэ?

• A.

  110

• B.

  99

• C.

  93

• D.

  45

• E.

  18

ГФА-ийн бүтэц, онцлогийг зөв тодорхойлсон хувилбарыг сонгоорой.                        

1. Глюкозын задралын завсрын бүтээгдэхүүн
2. Полипептидийн нийлэгжих үед үүсдэг завсрын бүтээгдэхүүн
3. Аденин хэмээх азотлог суурьтай
4. Урацил хэмээх азотлог суурьтай
5. Уураг нийлэгжихэд оролцоно
6. Энергийн гол эх үүсвэр болдог

• A.

  2,4,5

• B.

  2,3,6

• C.

  1,4,5

• D.

  1,3,6

• E.

  1,3,5

ДНХ-ийн молекулын бүтцийг зурагт үзүүлэв. “3” дугаартай бүтцийн ямар хэсгийг илэрхийлж байгааг тодорхойлно уу. 

• A.

  фосфодиэфирийн холбоо

• B.

  азотлог суурь

• C.

  дезоксирибоз

• D.

  рибоз

• E.

  устөрөгчийн холбоо

ДНХ-ийн молекулын нэг гинжний азотлог сууриудын дараалал өгөгдөв. Нөгөө гинжний азотлог сууриудын дарааллыг тогтоож, устөрөгчийн хэдэн холбоо үүсэхийг тооцоолж бичээрэй.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Нэгэн уургийн анхдагч бүтэц нь мет- вал- асп- про- лей- арг гэсэн амин хүчлүүдийн дарааллаас тогтдог. Амин хүчлүүд, тэдгээрийг зөөх зРНХ-ийн антикодоныг бүдүүвчээр өгөв. Тухайн уургийн мэдээллийг агуулж байсан мРНХ-ийн дарааллыг тогтооно уу.

• A.

  АУГЦГЦЦУГЦЦГААУГУУ

• B.

  АУГЦЦГЦУГЦГЦААУГУУ

• C.

  АУГЦЦГГУУААУЦУГЦГЦ

• D.

  АУГГУУААУЦЦГЦУГЦГЦ

• E.

  АУГГУУЦУГЦГЦААУЦЦГ

Түүхэн хөгжлийн явцад амьд биеийн бүтэц хувьсан өөрчлөгдөн доод зэргийн хөгжилтэй амьд биеэс дээд зэргийн хөгжилтэй амьд үүсдэг болохыг эволюцийн баталгаагаар нотолдог. Дараах жишээг эволюцийн баталгаатай нь зөв тохируулна уу.                    

• A.

  1b2a3d4c

• B.

  1с2b3a4d

• C.

  1c2a3d4c

• D.

  1d2b3a4c

• E.

  1b2c3a4d

Хромосомын тодорхой локуст генүүд байрлана. Зурагт өгөдсөн генийн байрлал, тэдгээрийн онцлогийг зөв тохируулсан хувилбарыг сонгоорой.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Нэгэн хүний кариотипийг зурагт үзүүлжээ. Энэ хүний кариопитийг зөв тодорхойлсон хариултыг сонгоорой.

• A.

  Дауны хам шинжтэй, эрэгтэй

• B.

  Дауны хам шинжтэй, эмэгтэй

• C.

  Тернерийн хам шинжтэй, эмэгтэй

• D.

  Хэвийн хромосомын бүрдэлтэй, эрэгтэй

• E.

  Хэвийн хромосомын бүрдэлтэй, эмэгтэй

Үр удмын 25 % АА;  50% Aa; 25% aa гэсэн генотиптэй байсан бол эцэг эхийн генотипийг тодорхойлно уу.

• A.

  Аа х Аа

• B.

  Аа х аа

• C.

  АА х аа    

• D.

  АА х Аа       

• E.

  Аа х АА

Төрөх тасагт хоёр хүүхдийг хооронд нь сольсон байна. Хүүхдийн цусыг шинжлэхэд нэг нь O (I)  бүлгийн цустай, нөгөө хүүхэд нь AB (IV) бүлгийн цустай болох нь тогтоогджээ. О (I) бүлгийн цустай хүүхдийн эцэг эхийн цусны бүлгийг тодорхойлно уу.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Хоёр шинжээрээ гетерозигот (AaBb) генотиптэй бодгалийг ааbb генотиптэй бодгальтай эвцэлдүүлэхэд, гарах үр төлүүдийн хэдэн хувь нь Ааbb генотиптэй байх вэ?

• A.

  0%

• B.

  50%

• C.

  75%

• D.

  100%

• E.

  25%

Генийн инженерчлэлийн аргыг анагаах ухаан төдийгүй хөдөө аж ахуйд хэрэглэдэг болсон. Генийн инженерчлэлийн аргад тохирох хариуг сонгоорой.

• A.

  Хөрөнгө мөөгийг талх, пиво, дарс исгэхэд ашигладаг.

• B.

  Жимсний гарц сайтай ургамлуудыг эрлийзжүүлж шинэ сорт гарган авсан.

• C.

  Бацилл нянгаас хортой уургийн генийг ялган авч, плазмидтай холбож, өсгөвөрлөн, төмсний эсэд суулгасан.

• D.

  Ашиг шим өндөртэй, сүүний гарц ихтэй хар тарлан үүлдрийн үхрийг гарган авсан.

• E.

  Бифидобактерийг тараг бүрэх болон хүнсний үйлдвэрлэлд ашигласан.

Амьд биеийн үйл ажиллагааг ашиглан хүний ашиг сонирхолд нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх технологийг биотехнологи гэнэ. Дараах бичил биетнүүдийг ямар бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд ашигладаг болохыг тодорхойлно уу.                                                      

• A.

  1d2a3c4b

• B.

  1с2а3b4d

• C.

  1b2c3a4d 

• D.

  1a2d3b4c

• E.

  1c2a3d4b

Агаар мандлын найрлага дахь чөлөөт азотын хий хүчилтөрөгчтэй нэгдэн азотын исэл үүсгэдэг. Азотын исэл үүсэхэд нөлөөлдөг хүчин зүйлийг нэрлэнэ үү.

• A.

  нарны гэрэл       

• B.

  салхи

• C.

  хэт ягаан туяа     

• D.

  аянга цахилгаан        

• E.

  температур

Байгаль дахь нүүрстөрөгчийн эргэлтийг бүдүүвчээр харуулав. Амьд бие махбод нүүрсхүчлийн хийг ялгаруулж  буйг илэрхийлсэн дугаарыг сонгоорой.

• A.

  2

• B.

  3

• C.

  4

• D.

  1,3

• E.

  1,4

Байгаль дахь усны эргэлтийг  бүдүүвчээр харуулав. В болон D  үсгээр ямар үйл явцыг илэрхийлсэн бэ?

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Популяцийн тоо толгойн хэлбэлзэл олон хүчин зүйлээс хамаардаг. Дараах өгөгдлийн аль нь популяцийн тоо толгойн өөрчлөлтөд нөлөөлдөг вэ?                                               

Түлхүүр: тийм (✓), үгүй ⒳

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Хүний популяцийн насны бүтцийг дүрслэн харуулав. Дараах графикт  тохирох хариултыг сонгоно уу.

• A.

  Настай болон идэр насны хүмүүсийн эзлэх хувь давамгай байхыг илэрхийлнэ.

• B.

  Настай болон идэр насны хүмүүсийн эзлэх хувь нь дундаж байгааг илтгэнэ.

• C.

  Хүүхэд, залуучуудын эзлэх хувь их байх нь тухайн популяци дахь хүн амын тоо цаашид өсөхийг илтгэнэ.

• D.

  Хүүхэд, залуучуудын төлөөлөл бага

  байгааг илэрхийлнэ.

• E.

  Хүүхэд, залуучуудын эзлэх хувь их байх нь хүн амын тоо буурах шалтгаан болно.

Хээрийн экосистемийн идэш тэжээлийн хэлхээний бүдүүвчийг харуулав. Могойд байх энергийн хэмжээ  100 кЖ бол царцаанд байх энергийн хэмжээг тооцоорой.

• A.

  100000 кЖ

• B.

  10000 кЖ

• C.

  1000 кЖ

• D.

  100 кЖ

• E.

  10 кЖ

Химийн зарим бодисын бохирдол, тэдгээрийн хүнд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг зөв харгалзуулсан хувилбарыг сонгоорой.                                                                            

• A.

  1-В-III, 2-A-I, 3-C- II            

• B.

  1-B-II, 2-A-I, 3-C- III                  

• C.

  1-A-II, 2-C-III, 3-B-I

• D.

  1-С-I, 2-А-III, 3-B- II             

• E.

  1-А-III, 2-C-II, 3-В- I

Манай улсад сүрьеэ өвчний тархалт буурч байгаа хэдий ч, бүрэн эдгэрэлт хангалтгүй байна. Энэ өвчний талаарх ойлголтыг зөв тодорхойлсон мөрийг сонгоорой. 

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Митоз хуваагдлаар хуваагдаж буй эсийн зургийг ажиглан, ямар үе шат явагдаж байгааг  зөв илэрхийлсэн мөрийг сонгоорой.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.