Генийн инженерчлэлийн аргад ашигладаг энзим болон молекулыг үүрэгтэй нь зөв харгалзуулсан хувилбарыг олно уу.
Энзим ба молекул |
Үүрэг |
1. лигаза 2. плазмид 3. рестриктаза |
I ген зөөвөрлөх II ДНХ-ийн молекулыг тасдах III ДНХ-ийн молекулыг залгах |
A.
1-II, 2-I, 3-III
B.
1-I, 2-II, 3-III
C.
1-III, 2-I, 3-II
D.
1-III, 2-II, 3-I
E.
1-II, 2-III, 3-I
Биотехнологийн аргаар гарган авсан бүтээгдэхүүнийг тохирох бичил биет болон хэрэглээтэй нь зөв харгалзуулсан хувилбарыг сонгоно уу.
Бичил биетэн |
Бүтээгдэхүүн |
Хэрэглээ |
I хөрөнгө мөөг II хөгц мөөг III нян |
A. этилийн спирт B. инсулин C. антибиотик |
1. нянгийн гаралтай өвчний эмчилгээ 2. чихрийн шижин өвчний эмчилгээ 3. айраг, дарс, шар айраг үйлдвэрлэх |
A.
I-A-3, II-B-2, III-C-1
B.
I-A-3, II-C-1, III-B-2
C.
I-B-2, II-C-3, III-A-1
D.
I-C-2, II-A-1, III-B-3
E.
I-C-1, II-A-3, III-B-2
Инсулиныг генийн инженерчлэлийн аргаар гарган авах үе шатуудыг зурагт харуулав.
1, 2, 4, 8 дугаартай үе шатуудыг үйл ажиллагаатай нь зөв харгалзуулсан дугаарыг олно уу.
|
Зургийн дугаар |
|
Үйл ажиллагааны үе шатууд |
I |
1 |
A |
Хүний инсулины ген агуулсан нянгийн эзэн эс |
II |
2 |
B |
Хүний нойр булчирхайн эс |
III |
4 |
C |
Инсулин агуулсан ген |
IV |
8 |
D |
Нянгийн ДНХ |
A.
I-A, II-D, III-C, IV-B
B.
I-B, II-A, III-C, IV-D
C.
I-C, II-B, III-A, IV-D
D.
I-D, II-A, III-B, IV-C
E.
I-B, II-C, III-D, IV-A
Байгаль дахь усны эргэлтийг зурагт дүрсэлжээ. 3 дугаараар тэмдэглэсэн үйл явцыг нэрлэнэ үү.
A.
Транспираци
B.
Конденсац
C.
Осмос
D.
Ууршилт
E.
Хур тунадас
Зурагт байгаль дахь нүүстөрөгчийн эргэлтийг харуулжээ. 1, 2, 4, 8 дугаараар дүрсэлсэн үйл явцыг зөв тохируулсан мөрийг олно уу.
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Зурагт дүрслэгдсэн популяцийн тархан суурьшилтын хэлбэрийг жишээтэй нь зөв харгалзуулсан дугаарыг сонгоно уу.
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Графикт попупяцийн тоо толгойн хөдлөл зүйн хэлбэрүүдийг харуулжээ. “Б” дугаараар тэмдэглэсэн хэлбэрийг нэрлэнэ үү.
A.
Өсөлттэй
B.
Хувьсамтгай
C.
Тогтвортой
D.
Тэсрэлттэй
E.
Хэвийн
Чандаганы популяцийн тоо толгойн өөрчлөлтийг графикт харуулжээ. 1865 онд чандаганы тоо толгойд гарсан өөрчлөлтөд нөлөөлсөн хүчин зүйлийг сонгоно уу.
A.
Өрсөлдөгч бодгалийн тоо толгой нэмэгдсэн.
B.
Температурын горим нэмэгдэж, ган гачиг болсон.
C.
Шимэгч амьтдын тоо толгой нэмэгдсэн.
D.
Эзэмшил газар нутаг хумигдсан.
E.
Өрсөлдөгч бодгалийн тоо толгой буурсан.
Байгалийн шавхагддаг нөөц баялгийн ангиллыг зурагт харуулжээ. Ангиллын нэр ба жишээг зөв харгалзуулсан мөрийг сонгоно уу.
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Экологийн тулгамдсан асуудлуудыг үүсгэж буй хүчин зүйлс, урьдчилан сэргийлэх аргуудтай нь зөв харгалзуулсан хувилбарыг олно уу.
|
Экологийн тулгамдсан асуудлууд |
|
Үүсгэж буй хүчин зүйл |
|
Урьдчилан сэргийлэх аргууд |
1 |
Дэлхийн дулаарал |
А |
Үйлдвэрийн хог хаягдлын шаталтаас үүсэх хүхрийн ба азотын дутуу ислүүд агаарт дэгдэж конденсацлагдах |
I |
Хөлдөөгч, ариутгагч, хөөсрүүлэгч бодисуудын хэрэглээг багасгах |
2 |
Хүчлийн бороо |
B |
Хлор, фтор, фреон агуулсан нүүрстөрөгчийн дан исэл ба холимог хий агаарт дэгдэх |
II |
Үйлдвэрийн хог хаягдлыг ангилан ялгах, зөв устгах |
3 |
Озоны давхарга цоорох |
C |
Дулааны цахилгаан станц, нефтийн бүтээгдэхүүнээр ажилладаг тээврийн хэрэгслээс ялгарч буй нүүрсхүчлийн хий |
III |
Ногоон ургамал тарьж, агаар мандал дахь хүчилтөрөгчийн хэмжээг нэмэгдүүлэх |
A.
1-C-III, 2-A-II, 3-B-I
B.
1-A-II, 2-B-III, 3-C-I
C.
1-B-I 2-A-III, 3-C-II
D.
1-C-II, 2-A-I, 3-B-III
E.
1-A-III, 2-C-II, 3-B-I
Зурагт өгөгдсөн амьтдаас гархит хорхойн хүрээний төлөөлөгчийг олно уу.
A.
B.
C.
D.
E.
Түлхүүр бичгийг ашиглан III дугаартай хөвчтөний хүрээний ангийг тодорхойлно уу.
A.
Загасны анги
B.
Сүүгээр бойжигчдын анги
C.
Хоёр нутагтны анги
D.
Мөлхөгчдийн анги
E.
Шувууны анги
Зурагт цулцангийн хийн солилцоог харуулжээ. Энэ үйл явц ямар үзэгдлээр явагддаг вэ?
A.
Конденсац
B.
Осмос
C.
Диффуз
D.
Плазмолиз
E.
Тургор
Цусны улаан эсийг 3 өөр концентрацитай уусмалд хийсэн туршилтын үр дүнг зурагт харуулав. 3 дугаартай уусмалд явагдах үзэгдэл болон тухайн уусмалын төлөв байдлыг тодорхойлно уу.
A.
Деплазмолиз, изотоник уусмал
B.
Плазмолиз, гипертоник уусмал
C.
. Плазмолиз, гипотоник уусмал
D.
Тургор, гипотоник уусмал
E.
Тургор, гипертоник уусмал
Энзимийн бүтэц болон ажиллах зарчмыг зурагт харуулжээ. Зургийг ажиглан энзимийн бүтцийн хэсгийн нэр болон тайлбарыг зөв харгалзуулсан дугаарыг олно уу.
Зургийн дугаар |
|
Нэр томьёо |
|
Тайлбар |
1 |
A |
Задралын бүтээгдэхүүн бодис |
I |
Энзим, субстратын комплекс задарч, бүтээгдэхүүн ба чөлөөт энзим үүсэх |
2 |
B |
Энзим, субстратын комплекс |
II |
Энзим субстраттай холбогдож, энзимт урвал явагдах |
3 |
C |
Субстрат |
III |
Энзимийн субстраттай холбогдох хэсэг |
4 |
D |
Идэвхтэй төв |
IV |
Энзимийн катализад орох бодис |
A.
1-A-I, 2-D-II, 3-C-IV, 4-B-III
B.
1-B-III, 2-D-IV, 3-A-I, 4-C-II
C.
1-C-III, 2-D-II, 3-B-IV, 4-A-I
D.
1-C-IV, 2-D-III, 3-B-II, 4-A-I
E.
1-D-IV, 2-C-I, 3-B-II, 4-A-III
Хоол боловсруулах эрхтнүүдээс ялгарах энзим, тэдгээрийн задлах бодис болон задралын бүтээгдэхүүнүүдийг зөв тодорхойлсон мөрийг олно уу.
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Бүдүүвчид өгөгдсөн дисахарын задралаас үүсэх моносахар (Х)-ыг зөв нэрлэсэн хувилбарыг олно уу.
A.
Галактоз
B.
Лактоз
C.
Мальтоз
D.
Фруктоз
E.
Глюкоз
Цусан дахь глюкозын хэмжээг зохицуулахад А дугаартай эрхтнээс ялгарах даавар оролцдог. Нүүрс усаар баялаг хоол хүнс идэж, цусан дахь глюкозын хэмжээ ихсэхэд А дугаартай эрхтнээс ялгарах даавар болон элгэнд нөөцлөгдөх нүүрс усыг зөв нэрлэсэн дугаарыг олно уу.
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Эсийн амьсгалын глюкозын задралыг илэрхийлсэн бүдүүвчийг харуулжээ. Урвал явагдах эрхтэнцрийг нэрлэж, задралын үе шат (I), бүтээгдэхүүн бодис (II) ба үүсэх энергийн хэмжээ (III)-г зөв илэрхийлсэн мөрийг олно уу.
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Эсийн аэроб амьсгалыг илэрхийлсэн химийн тэгшитгэлээс урвалд орж буй бодис
(I) , урвалаас үүсэх бүтээгдэхүүн бодис (II)-ыг нөхөж бичнэ үү.
A.
C2H5 OH , O2
B.
. C6 H12 O6 , H2 O
C.
C3 H6 O3, НАДН
D.
C6H12 O6, ГФА
E.
C6 H10 O5, Н2 О
Графикт 5 сурагчийн тайван болон дасгалын дараа үед хийгдсэн амьсгалын тоон хэмжилтийн үр дүнг харуулжээ. Хэд дугаартай сурагчийн амьсгалын тооны өөрчлөлт хамгийн бага байна вэ?
A.
1
B.
2
C.
4
D.
3
E.
5
Хүний ялгаруулах эрхтэн тогтолцооны 2 дугаараар тэмдэглэсэн бүтцийн хэсгийг нэрлэнэ үү.
A.
Бөөрний тэвш
B.
. Давсаг
C.
Бөөрний гэр
D.
Шээс цуглуулах суваг
E.
Шээсний сүв
Бөөрний өвчин тус бүрийг онцлог шинжтэй нь зөв тохируулсан дугаарыг олно уу.
|
Өвчний нэр |
|
Онцлог шинжүүд |
1 |
Бөөрний чулуу |
A |
Гадаргуу дээр ургацаг ургана. Улмаар шээхэд хүндрэл үүсэж, шээс цустай гарна. |
2 |
Бөөрний үрэвсэл |
B |
Гүйлсэн булчирхайн үрэвсэл, хорхорйтсон шүд зэрэг нь энэ өвчнийг үүсэхэд нөлөөлнө. Шээсний гаралт багасах, шээсээр уураг алдах зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг. |
3 |
Давсагны хавдар |
C |
Кальцийн давс хуримтлагдсанаас үүсдэг. Шээс ялгаруулах тогтолцооны аль ч хэсэгт үүснэ. |
A.
1А, 2B, 3C
B.
1B, 2C, 3A
C.
1B, 2A, 3C
D.
1C, 2B , 3A
E.
1C, 2A, 3B
Уртавтар тархийг тэмдэглэсэн дугаарыг сонгоно уу
A.
5
B.
4
C.
3
D.
2
E.
1
4 дугаартай нейроны нэр, сэрэл дамжуулах зам, үүргийг зөв тодорхойлсон хувилбарыг олно уу.
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Кали, фосфор, магни зэрэг эрдэс бодисуудын агуулагдах хүнс болон үүргийг зөв харгалзуулсан дугаарыг сонгоно уу.
|
Нэр |
|
Агуулагдах хүнс |
|
Үүрэг |
1 |
Кали |
A |
амтат төмс, бууцай, шош |
I |
Нуклейн хүчил болон ясны бүтцэд оролцоно. |
2 |
Фосфор |
B |
буудайн хивэг, буурцагт үр тариа, хар чавга |
II |
Эсийн дотор ихээр агуулагдаж, натрийн ионтой хамт мэдрэл, булчинд сэрэл дамжихад оролцоно. |
3 |
Mагни |
C |
элэг, түрс, хөц будаа |
III |
Ургамлын хлорофиллын бүтцэд орж, фотосинтез явуулахад оролцоно. |
A.
1-A-I, 2-B-II, 3-C-III
B.
1-В-II, 2-C-III, 3-A-I
C.
1-B-III, 2-A-II, 3-C-I
D.
1-A-II, 2-C-I, 3-B-III
E.
1-C-III, 2-B-I, 3-A-II
Дараах моносахаруудын үүсгэх дисахарыг нэрлэж, урвалын төрөл болон химийн холбоог зөв тодорхойлсон хувилбарыг сонгоно уу.
|
Дисахарын нэр |
Урвалын төрөл |
Химийн холбоо |
A |
лактоз |
конденсац |
пептидийн холбоо |
B |
лактоз |
конденсац |
гликозидын холбоо |
C |
сахароз |
конденсац |
гликозидын холбоо |
D |
мальтоз |
гидролиз |
ионы холбоо |
E |
сахароз |
гидролиз |
устөрөгчийн холбоо |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Өөх тосны биологийн үүргийг зөв нэрлэсэн дугаарыг олно уу.
1. Мэдрэлийн импульс дамжуулна.
2. Эсийг хүчилтөрөгчөөр хангах, нүүрсхүчлийн хийг зайлуулахад зөөвөрлөгчийн үүрэг гүйцэтгэнэ.
3. Эсийн ханын бүрэлдэхүүнд оролцоно.
4. Ургамал, амьтанд дулаан тусгаарлагч бүрхүүлийн үүрэгтэй.
5. Цусны болон эсийн осмос даралт, рН-ийг тогтмол хэмжээнд хадгалахад оролцоно.
6. Эд эрхтнийг механик гэмтлээс хамгаална.
A.
1, 3, 5
B.
2, 4, 5
C.
3, 4, 5
D.
4, 5, 6
E.
1, 4, 6
Зурагт дипептидийн молекулын томьёог харуулжээ. 3, 4 дугаараар тэмдэглэсэн химийн холбоо ба бүтцийг зөв тодорхойлсон мөрийг олно уу.
|
3 |
4 |
A |
гликозидын холбоо |
карбоксил бүлэг |
B |
пептидийн холбоо |
амин бүлэг |
C |
устөрөгчийн холбоо |
амин бүлэг |
D |
пептидийн холбоо |
карбоксил бүлэг |
E |
устөрөгчийн холбоо |
радикал бүлэг |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Мальтаза энзимийн задлах субстратын нэр болон бүтээгдэхүүн бодисуудыг зөв харгалзуулсан мөрийг сонгоно уу.
|
Субстратын нэр |
Бүтээгдэхүүн бодис I |
Бүтээгдэхүүн бодис II |
A |
лактоз |
глюкоз |
галактоз |
B |
лактоз |
глюкоз |
галактоз |
C |
мальтоз |
глюкоз |
глюкоз |
D |
мальтоз |
глюкоз |
фруктоз |
E |
сахароз |
глюкоз |
фруктоз |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Эсийн эрхтэнцрүүдийн 1 дугаарт тохирох ижил бүтцийн хэсгийг олно уу.
A.
Давхар мембран бүрхүүл
B.
. Дан мембран бүрхүүлтэй
C.
Бөөм
D.
Мембран бүрхүүлгүй
E.
Пероксисом
Уургийн дөрөвдөгч бүтцийг зөв харгалзуулсан дугаарыг олно уу.
|
Зураг |
|
Онцлог |
|
Жишээ |
1 |
|
A |
Амин хүчлүүд хоорондоо пептидийн холбоогоор дэс дараалан холбогдож, полипептидийг үүсгэдэг бүтэц |
I
|
гемоглобин |
2 |
|
B
|
Амин хүчлүүдийн радикал бүлгүүд ионы ба дисульфидын холбоогоор холбогдож, орон зайд эвхэгдсэн бүтэц |
II |
альбумин
|
3 |
|
C |
Анхдагч бүтэц бүхий полипептидийн гинж орон зайд устөрөгчийн холбоогоор холбогдсон ороомог бүтэц |
III |
кератин |
4 |
|
D
|
Хоёр ба түүнээс дээш тооны полипептидийн гинжээс тогтсон бүтэц |
IV |
рибонуклеаза |
A.
1- A- I
B.
1- C- III
C.
2- D- II
D.
3- D- I
E.
4-B- IV
Каталаза энзим нь устөрөгчийн хэт ислийг ус ба хүчилтөрөгч болгон задалдаг. Энэ урвалын эрчмийг графикт харуулав. Энзимт урвал явагдаж эхэлснээс хойш 2 минутын дараа үүсэх хүчилтөрөгчийн хэмжээг графикаас тодорхойлно уу.
A.
6.2
B.
6.8
C.
5.4
D.
7.5
E.
2.7
Зурагт эсийн хлоропластын бүтцийг харуулжээ. Фотосинтезийн харанхуй шат явагддаг бүтцийн хэсгийг зөв тодорхойлсон хувилбарыг олно уу.
A.
1, дотоод мембран
B.
3, гран
C.
2, гадаад мембран
D.
4, тилакойдын мембран
E.
5, стром
ДНХ-ийн бүтцийн зургийг зөв тайлбарласан мөрийг олно уу.
|
1 |
2 |
3 |
4 |
A |
фосфорын хүчил |
азотлог суурь |
пептид холбоо |
дезоксирибоз |
B |
рибоз |
фосфорын хүчил |
устөрөгчийн холбоо |
азотлог суурь |
C |
азотлог суурь |
фосфорын хүчил |
пептид холбоо |
рибоз |
D |
фосфорын хүчил |
азотлог суурь |
устөрөгчийн холбоо |
дезоксирибоз |
E |
дезоксирибоз |
азотлог суурь |
устөрөгчийн холбоо |
фосфорын хүчил |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
ДНХ-ийн молекул нь интерфазын S шатанд репликацид ордог. I ба II гинжүүд эх ДНХ-г илэрхийлж байгаа бол III ба IV гинжүүд түүнд суурилан шинээр нийлэгжиж байна. Зурагт үзүүлсэн ДНХ-ийн 4 гинжийн онцлогийг зөв илэрхийлсэн мөрийг сонгоно уу.
|
ДНХ-ийн дараалал ялгаатай гинж |
ДНХ-ийн дараалал ижил гинж |
A |
I ба III гинж |
II ба III гинж |
B |
I ба II гинж |
I ба III гинж |
C |
II ба III гинж |
III ба IV гинж |
D |
II ба IV гинж |
I ба III гинж |
E |
III ба IV гинж |
II ба IV гинж |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Зурагт ямар эрхтний хөндлөн огтлолыг дүрсэлсэн болохыг тодорхойлж, 1-3 дугаараар тэмдэглэсэн бүтцийн хэсгүүдийг зөв нэрлэсэн мөрийг сонгоно уу.
|
Эрхтний нэр |
1 |
2 |
3 |
A |
үндэс |
флоэм |
ксилем |
бүрхүүл |
B |
үндэс |
флоэм |
бүрхүүл |
ксилем |
C |
иш |
бүрхүүл |
ксилем |
флоэм |
D |
иш |
бүрхүүл |
флоэм |
ксилем |
E |
навч |
ксилем |
флоэм |
бүрхүүл |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Ургамлыг усаар ханасан байдлаар нь экологийн гурван бүлэгт хуваадаг. Доорх хүснэгтэн мэдээллээс ксерофит ургамлын онцлогийг зөв илэрхийлсэн мөрийг сонгоно уу.
|
Амьдрах орчин |
Навчийн онцлог |
Амсрын эсийн байрлал |
Эдийн хөгжил |
Төлөөлөгч ургамал |
А |
Ой, нуга |
Навч хавтгай өргөн, нимгэн бүрхүүлтэй. |
Амсрын эсүүд доод эпидермист илүү байрлана. |
Навч нь эпидерм, баганан ба сийрэг эд, дамжуулах багцаас тогтоно. |
нохойн хошуу |
В |
Ой, нуга ба цөл |
Навч махлаг шүүслэг, зузаан давхраатай. |
Амсрын эсүүд доод эпидермист илүү байрлана. |
Тулгуур эд багатай, эс хоорондын зай хийгээр дүүрсэн. |
цагаан бөлбөө |
С |
Цөлөрхөг хээр, цөл |
Навч нь махлаг, шүүслэг суккулент, зузаан кутикулан давхраатай. |
Амсрын эсүүд гүн байрлалтай ба өдөр хаалттай, шөнө нээлттэй. |
Ус агуулж, нөөцлөх чадвартай, паренхим эстэй. |
баглуур |
D |
Цөлөрхөг хээр ба ус намаг |
Навч нимгэн хавтай, зузаан бүрхүүлтэй. |
Амсрын эсүүд дээд эпидермист байрлалтай. |
Баганан, сийрэг эд, дамжуулах багцаас тогтоно. |
зуун наст |
E |
Ус намаг |
Навч нимгэн тэжээлийн бодисоо гадаргуугаараа шингээн авдаг. |
Амсрын эсүүд дээд эпидермист байрлана. |
Иш нь тулгуур эд багатай, эс хоорондын зай хийгээр дүүрсэн. |
саахуу цэцэг |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E
Зурагт хөхтөн амьтны цусны эргэлтийг дүрсэлжээ. Цусны бага эргэлт явагдах чиглэлийг зөв тодорхойлсон дугаарыг олно уу.
A.
3→ 8→ 5 → 2
B.
3 → 4→ 7 → 6
C.
2 → 1→ 8 → 5
D.
1 → 8→ 2 → 6
E.
1 → 6→ 7→ 4
Зүрхний бүтцийн зургийг ажиглаж, онцлогийг нь зөв тодорхойлсон мөрийг сонгоно уу.
Түлхүүр: (√)- тийм, (х)- үгүй
|
Ховдлын хана тосгуурын ханаас нимгэн |
Зүрхний зүүн хана баруун ханаас зузаан |
Зүүн ховдол цусыг биеийн бүх хэсэг рүү шахдаг. |
Уушги руу урсаж байгаа цусны даралт гол судасны даралтаас их |
A |
х |
√ |
√ |
х |
B |
х |
√ |
х |
√ |
C |
√ |
х |
х |
√ |
D |
√ |
х |
√ |
х |
E |
х |
х |
√ |
√ |
A.
A
B.
B
C.
C
D.
D
E.
E